"Kup teraz, zapłać później" z kontrolą zdolności kredytowej. Wkrótce zmienią się przepisy w UK

Oznacza to, że niektórzy klienci mogą nie otrzymać tego rodzaju kredytu, a możliwość szybkiego i impulsywnego zakupu czegoś, na co niekoniecznie ich stać, zostanie ograniczona.

Regulatorzy podkreślają, że zmiany mają zapobiec nadmiernemu zadłużeniu konsumentów i uniknięciu kosztownych opłat za opóźnienia w spłacie.

BNPL oferuje nieoprocentowany kredyt, pozwalając na natychmiastowy zakup i spłatę w maksymalnie 12 ratach w ciągu roku. Na rynku dominują tacy giganci jak Klarna czy Clearpay, a opcja BNPL jest dostępna w wielu największych brytyjskich sklepach.

Według brytyjskiego organu nadzoru finansowego – Financial Conduct Authority (FCA) – z opcji "kup teraz, zapłać później" skorzystało w ostatnim roku 11 milionów Brytyjczyków.

Badanie FCA wykazało, że 30% dorosłych w wieku 25–34 lata użyło tej metody przynajmniej raz w ciągu 12 miesięcy do maja 2024 r. Najczęstsze zakupy dotyczyły "produktów lifestyle’owych i kosmetycznych" oraz do "sprawiania przyjemności sobie lub innym".

Obecnie BNPL nie podlega regulacjom, co oznacza, że pożyczkodawcy nie potrzebują zgody FCA na prowadzenie działalności.

Organizacje charytatywne od dawna domagają się większej ochrony konsumentów, obserwując rosnącą liczbę osób mających problemy finansowe.

Planowane regulacje mają wprowadzić wstępne kontrole zdolności kredytowej, szybsze procedury zwrotów, a także prawo do składania skarg do Rzecznika Usług Finansowych. Nowe przepisy mają także zapewnić przejrzystość w zakresie zasad anulowania umów, opłat i wpływu opóźnień w spłacie na ocenę kredytową.

Według szacunków FCA, dzięki zmianom konsumenci mogą zyskać 1,8 miliarda funtów w ciągu 10 lat, podczas gdy zyski firm spadną o około 1,4 miliarda funtów z powodu mniejszej liczby transakcji.

Jednocześnie FCA podkreśla, że chce zapewnić firmom "elastyczność" w sposobie wdrażania zasad, w tym przy ocenach zdolności kredytowej. Oznacza to, że różni kredytodawcy mogą stosować różne metody oceny, czy klient będzie w stanie spłacić zobowiązania.

Czołowi operatorzy BNPL wyrazili poparcie dla wprowadzenia regulacji w UK, podkreślając przy tym, że powinny one umożliwiać innowacje i chronić klientów.

Konsultacje w sprawie planów FCA potrwają do końca września.

Zanim nowe przepisy wejdą w życie w lipcu przyszłego roku, obowiązywać będzie tymczasowy reżim regulacyjny – firmy będą musiały stosować się do zasad FCA i będą mogły prowadzić działalność, zanim otrzymają pełną autoryzację.